Een tijd geleden kwam in een tv-programma een onderzoeker aan het woord, die uitlegde hoe het zat met de hersenen van zware criminelen, zoals seriemoordenaars. In hun hersenen wordt ter hoogte van de voorkwab een afwijking gevonden, die te maken zou hebben met  de mate waarin iemand in staat is empathisch te zijn: te kunnen voelen wat de ander voelt.

Ook ‘normale’ mensen werden onderzocht en een deel van hen bleek ook de hier genoemde fysieke kenmerken te hebben.  Dat zij niet overgingen tot agressief crimineel gedrag had m.n. te maken met factoren zoals geboden veiligheid in de vroegere gezins- en opvoedingssituatie en het vermogen hun impulsiviteit te beheersen.

Ook in het management van bedrijven kom je soms mensen tegen die weinig empathie vertonen en vooral gericht zijn op eigen belang. Kenmerken van deze managers volgens de onderzoeker: een vlotte babbel, intelligent, charmante uitstraling, uitstekende beheersing van het managementjargon,  goed kunnen intimideren en manipuleren en intellectueel in de ander kunnen kruipen en na kunnen gaan wat de ander denkt.

Opvallend is dat zowel de bedrijfsresultaten als het vermogen tot samenwerken  in een door dit type manager geleid bedrijf rampzalig zijn. En dat wil je natuurlijk niet hebben.

Als je bedrijf door zo’n  topmanager geleid wordt, wat staat je dan te doen ?  In de eerste plaats als betrokken medewerker scherp letten op signalen van de mensen in de top, die wijzen op verrijking van zichzelf i.p.v. verbetering van de  organisatie. Voorbeelden genoeg:  na aanstelling meteen de bestuurskamer grondig laten verbouwen, aanschaf van een dure auto op kosten van de zaak, een eigen parkeerplaats of een riante beloning voor zichzelf regelen en het zgn. sinterklaasgedrag: het uitdelen van nutteloze speeltjes aan de medewerkers, om deze aan zich te binden én vanuit de strategie: hier kan ik straks weer wat voor terugvragen.

De medewerkers, die dit gedrag signaleren,  kunnen de handen ineen slaan, moed tonen en dit gedrag aan de kaak stellen.

Verder zouden Raden van Toezicht  hier extra alert op moeten zijn, zowel intern naar elkaar toe als m.b.t.  degenen waarop zij toezicht houden.

En voorts  ligt hier een mooie  taak voor werving- en selectiebureaus die topmanagers headhunten.

Je zoekt een daadkrachtig iemand die de boel moet gaan saneren ?  Juist dan zul je alert moeten zijn in je werving en selectie  en na moeten gaan of de persoon in staat is om  zich op gevoelsniveau in te leven in de ander.

Niet of laag gescoord op de factor empathie ? Niet voordragen voor benoeming.

Niet in staat in een persoonlijk verhaal te vertellen over hoe hij morele waarden als bijvoorbeeld rechtvaardigheid in zijn vorig werk heeft geconcretiseerd ?

Niet mee in zee gaan !

Hier hebben we de E-factor te pakken: empathie als noodzakelijke kwaliteit voor goede bestuurders en leidinggevenden.