Verdubbeling van bezoldiging. Ik proefde deze woorden op mijn tong.  Woorden, die ook nog eens lekker bekten, maar bij verdere lezing van het bericht onder deze kop bleek de smaak toch behoorlijk wrang.

Het betrof een bericht van 25 juni 2020 in de Leeuwarder Courant over een actie van de Raad van Commissarissen  van Zorgpartners Friesland  (overkoepelend orgaan van de zorginstellingen Medisch Centrum Leeuwarden, ziekenhuis  Tjongerschans in Heerenveen en ouderenzorginstelling  Noorderbreedte) die in 2019 onder aanvoering van hun voorman Marcel Wintels, zonder motivatie hun bezoldiging fors had verhoogd, wat een verrassing bleek voor de ondernemingsraad.

Voor Wintels als voorzitter van de RvC was dit niet zo ingewikkeld. Het ging, vond hij,  eigenlijk om drie afzonderlijke zorgbedrijven en niet één en dan kun je je bezoldiging flink verhogen zonder de WNT (Wet normering topinkomens) te overtreden.

In 2015 had hij ook al met dit bijltje gehakt en zichzelf en zijn medeleden verblijd met een opslag van ruim 80 %. Niet kinderachtig.

Nu had de Leeuwarder Courant in het jaarverslag ontdekt dat de gezamenlijke bezoldiging van de raad in 2019 verdubbeld was van €118.000,- naar €238.000,-. Een toelichting ontbrak.

Op de werkvloer en in de afzonderlijke ondernemingsraden en cliëntenraden was men ‘not – amused’: in de berichtgeving werd het ongenoegen omschreven met termen als  ongepast, boosheid, onbegrip, oproer, cynisme.

Inmiddels zijn voorzitter Wintels en vice-voorzitter Verkerk (hoogleraar Zorgethiek) opgestapt, met nog een aantal andere leden van de raad in hun kielzog, hoewel ze nog steeds vinden dat ze gehandeld hebben volgens de wet en de GovernanceCode Zorg. Dat laatste is op zijn minst opmerkelijk want in die code staan toch mooie termen als: maatschappelijk verantwoord handelen, reflectie en transparantie,

Vice-voorzitter Marian Verkerk meldt in een nagekomen reactie in de Volkskrant:

“Hoewel in 2019 ik destijds geen doorslaggevende redenen had om mij te verzetten tegen het besluit van verhoging van honorering, heb ik die thans wel in moreel opzicht. Niemand had kunnen voorzien dat de wereld zo fundamenteel zou veranderen als nu is gebeurd en waarbij vooral ook de zorg in de volle breedte is geraakt. Ik had het gepast gevonden om een moreel gebaar te maken in deze tijd en ik had – ware ik daartoe in de gelegenheid geweest – vervolgens ook voorgesteld aan de RvC de honorering terug te brengen naar het niveau van 2018 en dat ook te doen voor het jaar 2020 waarover nog een besluit moest worden genomen. Ik zal dat dus alsnog nu zelf besluiten.”

Er is natuurlijk niets tegen bedachtzaamheid, en sommige mensen reageren secundair, maar toch is er wel iets voor te zeggen om er voor te zorgen dat je in een split second een afgewogen moreel oordeel geeft.  Zeker als je hoogleraar zorgethiek aan de universiteit van Groningen bent.

Ik ben altijd wel geïnteresseerd geweest in menselijk gedrag en ja, nog meer in de gedachten die daaraan (meestal) vooraf gaan of die achteraf in de vorm van een reflectie gegeven worden.  De zin in bovenstaand citaat  “….en ik had – ware ik daartoe in de gelegenheid geweest – vervolgens ook voorgesteld aan de RvC de honorering terug te brengen….” is een voorbeeld van zo’n reflectie: ik had het wel gewild, maar heb het toen niet gedaan.

En dat is opmerkelijk, want je kunt toch altijd bellen, een mailtje versturen, een appje duimdrukken of gewoon een brief met postzegel op de bus doen ?

En, andere mogelijkheid: je had natuurlijk tíjdens die vergadering in 2019 toch ook op je eigen moreel kompas kunnen kijken en inbrengen dat je -als het geld dan toch op de plank ligt- de vergadertijd niet  wilde besteden aan zelfverrijking, maar aan een uitwisseling over de wijze waarop  je financieel iets voor je eigen personeel zou kunnen betekenen i.p.v. een gesprek over een collectieve greep uit de kas ten eigen bate ?

Zeker in een tijd, waarin jouw organisatie ook toen al  in de rode cijfers zat, er een vacaturestop was en het zorgpersoneel zich het schompes werkte en juist meer handen aan het bed nodig had.

En wat roept dit toch veel vragen op.

Hoe moet je eigenlijk als RvC toezicht houden op anderen als je jezelf niet kunt begrenzen ?

Hoe moet je financieel de zaak in je organisatie op orde houden als je zelf voordoet hoe creatief boekhouden in zijn werk gaat ?

Hoe kun je als hoogleraar Ethiek in de Zorg je studenten- die vast ook  wel zo hun vragen hebben- inspireren en begeleiden bij  ethische keuzes, bijv. hoe te handelen op  basis van ethische principes als rechtvaardigheid en eerlijkheid ?

En wat als je als trainer bij De Baak werkt, het trainingsinstituut voor persoonlijk leiderschap met als directeur Marcel Wintels, dat instituut, met een aanbod van trainingen met ronkende titels als:  High Performance Leadership, Verbindend Leiderschap, Bezielend Leiderschap…….    Hoe gaat zo’n  voortgangsgesprek met je baas dan ? Moet je dan van hem die cursussen schrappen en van een andere inhoud voorzien conform zijn ‘visie’  op leiderschap?

En wordt dit dan het nieuwe aanbod: Hoe word ik een authentieke graaier ? Wat is nodig om een zelfbedienend leider  te worden ?  Hoe inspireer ik als leidinggevende mijn medewerkers bij hun zoektocht naar de mazen in de wet, naar de rand van wat mag ?

Oh, wat veel vragen, heel veel vragen….